فقدان سند چشم‌انداز در نشر دفاع مقدس

فقدان سند چشم‌انداز در نشر دفاع مقدس

علی شیرین

نشر دفاع مقدس که از یک پشتوانه عظیم معنوی و سرمایه غنی 8 سال تاریخ جنگ و مقاومت بی‌سابقه یک ملت با جبهه‌ای گسترده از کفر و الحاد برخوردار است با وجود این ظرفیت عظیم از وجود یک سیاست‌گذاری واحد، برنامه مدون و سند چشم‌انداز محروم است.

فعالیت بیش از 70 ناشر در این عرصه به هر نحو که باشد خود سرمایه‌ای گرانبها و دستاوردی ارزشمند از اعتماد و اعتبار است که در این عرصه به وجود آمده و با ایمان و باور عمیق به حرفه خویش به نشر و پردازش آثار و محصولات فرهنگی طبع و نشر کتاب مشغول است. منتهی بحث اصلی این است که عرصه نشر دفاع مقدس که از جهاتی قدمت و دیرینگی آن را نیز می‌توان به اندازه عمر انقلاب دانست چرا از سیاستگذاری منسجم و برنامه‌ریزی مدون محروم است.

آسیب‌هایی که هم‌اکنون این عرصه از نشر کشور را تهدید می‌کند کدام است، فرصت‌هایی که پیش رو داشته‌ایم و آن را سوزانده‌ایم کدامند و فرصت‌ها و عرصه‌های فراخ پیش رو چیست؟ چه کسی باید سیاستگذاری کند و از کجای دفاع مقدس باید شروع کرد.

«گنجینه» گرانبهایی که سال‌های سال می‌توان از آن هزاران اثر و سوژه تولید کرد شامل چه حوزه‌ها، وقایع و حوادثی می‌شود و هم‌اکنون نشر دفاع مقدس کدام اهداف و آرمان‌ها را برای خود تعریف کرده است.

آیا خاطره‌نگاری و تاریخ شفاهی رجحان دارد؟ یا رمان و داستان؟ در زندگینامه‌پژوهی سراغ کدام یک از اقشار رزمندگان باید رفت؟ از سویی کنگره‌های عظیم شهدا را داریم که هر سال در سطح کشور با هزینه‌ها و سرمایه‌هایی برگزار می‌شود و غالباً فاقد پیوست فرهنگی به ویژه نشر و طبع کتاب است؟ آیا نمی‌توان در کنار هر ستاد کنگره، کمیته انتشاراتی را هم به منظور تولید و طبع کتاب خاطرات و داستان طراحی و تشکیل داد؟

یا چرا رمان دفاع مقدس هنوز جهانی نشده است، آثار ادبیات جنگ چرا نباید ترجمه شوند، شعر پایداری در فضای خلأ فعلی به کدام سو می‌رود و ازاین پرسش‌های بی‌شمار؟! تردیدی نداریم که نه مجال پاسخگویی به این پرسش‌ها وجود دارد و نه حوصله خوانندگان این اجازه را به ما می‌دهد.

در عین حال می‌توان بحث را از اینجا آغاز کرد که در بدو امر باید سراغ مرجع سیاستگذاری حوزه فرهنگ و ارزش‌های دفاع مقدس رفت و این سوال‌ها را با آنها در میان گذاشت. طی این سال‌ها شاهد بوده‌ایم که بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های بر سیاستگذار بودن دراین عرصه و نه مجری و اجرا کننده در وادی فرهنگ دفاع مقدس پای فشرده است، اما در بخش‌هایی خودش مستقیما وارد فعالیت شده است. چاپ و انتشار کتاب یکی از این مقولات است. که به تعبیری ورود به مباحث اجرایی است. قطعا موجب غفلت از مباحث و مسائل کلان آن عرصه خواهد شد و در نتیجه از تدوین سند راهنما و چشم‌انداز در عرصه توسعه و ترویج نشر دفاع مقدس غفلت شده است.

هر چند ما در سطح کلان فرهنگ دفاع مقدس نیز هنوز از وجود یک سند بالادستی و راهبردی محروم هستیم یا تدوین نشده اما در سطوح و لایه‌های پایین‌تر هر عرصه‌ای از جمله نشر دفاع مقدس می‌تواند به منظور ترسیم افق‌های فرارو، رویکردها و آرمان‌ها از یک سند چشم‌انداز توسعه و پیشرفت برخوردار شود. (ادامه دارد