گزارشی از شب شعرشاعران فارسی زبان کشور های اکو

حدادعادل :شعر ترجمه پذیر نیست !

                                                                                                     #علی شیرین

 برپایی محفلی ادبی،بهانه  گردهمایی  جمعی از شاعران وادیبانی شد که از کشورهای مختلف عضو به بهانه این  حلقه وصل  مشترک در قا لب شب شعر اکوگرد هم امدند تا صدا ها  ونجواهای اشنای یگدیگر را بشنوند وبا خوانش نو سروده ها ودلنوشته های ادبی محفلی گرم وصمیمی را رقم بزنند

.. سا لن  همایشهای موسسسه فرهنگی اکو عصر روز چهارشنبه6 شهریور ماه نخستین برنامه ادبی شاعران وسخن سرایان پارسی را در حالی تجربه  کرد که طی این سالها با وجود دغدغه وانگیزه برگزاری این گونه محافل ادبی  که در توسعه  وگسترش زبان وادب فارسی و اگاهی از حال وروز شاعران وتحولات زبانی انها بسیار موثر است اما کسی نتوانسته ویا نخواسته بود که اغازگر این برنامه  جریان ساز ادبی باشد  وفضایی برای همدلی شاعران فراهم کند. فضایی که می تواند عاملی مهم در گسترش تعاملات فرهنگی وزبانی وتوسعه مبانی ومفاهیم ومشترکات فر هنگی به شمار برود..

شعر ابزاری جهت اعتلای کشورهای منطقه 

پروفسور افتخار حسین عارف رئیس موسسه فرهنگی اکو با تشویق حاضران پشت میکروفون حاضر

می شود وبا بیان اینکه ادبیات در هر زبانی حامل ارزشهای جهانی همچون عشق ،صلح ،بشر دوستی و ورای زمان ومکان است گفت:میثاق فرهنگی اکو موجب شد تا شاعرانی که در زبان وادب فارسی با هم میراث دار مشترکی هستند، گرد هم ایند . رئیس موسسه فرهنگی اکو

بزر گداشت بزرگان ادب و پاسداشت زبان وادبیات غنی کشور های عضو را یکی از اهداف فرهنگی این موسسه بر شمرد وافزود :شعر وادب ارزشمندتر ین میراث ملی ومشترک  وابزاری برای اعتلای جایگاه کشورهای منطقه است . او در ادامه چند قطعه از نو سرودهایش رابرای حاضران قرائت کرد ومترجم انر ا به فارسی ترجمه کرد.

.شعر فارسی، هنر اول ایرانیان

دکتر محمد باقر خرمشاد سخنران بعدی این محفل ادبی ،شعر وادب فارسی را اولین سر فصل مشترکی دانست که در حوزه مفهومی به نام اکو  به ذهن متبادر می شود. وی ادامه داد :نزدیکترین وگویاترین واژه برای تصویر  گستره این حوزه فرهنگی ، شعر و قویی ترین جلوهای فرهنگی منطقه در شعر وادبیات تجلی پیدا کرده است..رئیس سازمان فر هنگ وارتباطات اسلامی با اشاره به اینکه به اذعان تاریخ نگاران ،مورخان و مستشرقان اگر نگوییم منطقه اکو به لحاظ شعر وادب نسبت به سایر مناطق بسیار متمایز است ،ولی می توان گفت متمایزترین منطقه به لحاظ شعر وادب وتاثیرات ان بر مناطق مجاور بوده است.

.خرمشاد شعر را موثرترین عامل رونق فرهنگی منطقه دانست وافزود :مردم امروز فارغ از گرایشات سیاسی وجغرافیایی ومنطقه ای به بزرگان وادیبان ومشاهیر ادبی عشق می ورزند واین عشق وعلاقه موجب ایجاد همگرایی فرهنگی وتاریخی میان ملت هاست.

.وی با بیان اینکه قد رتمداران واستعمار گران نمی خواهند این تعلق وهمگرایی    حفظ شود تصریح کرد :با این وجود شعر باعث نشو ونمای اندیشه های عرفانی وصلح جویانه ونوع دوستی میان مردم منطقه شده است لذا وظیفه همه دست اندر کاران اکو است که به تقویت جریان  شعر وادب منطقه بپردازند تا فرآیند  بازگشت به  خویشتن خویش تقویت شود.

رئیس سازمان فرهنگ وارتبا طات با اشاره به گسترش فعالیت های موسسه فرهنگی اکو در شهرهای مختلف مثل شیراز ،اصفهان ،دوشنبه وکابل گفت:امید واریم این فعا لیتها در سایر شهرها ی عضو اکو گسترش یابد.

وی با اظهار اینکه شعر هنر اول ما ایرانی ها است خاطر نشان کرد :یکی از افتخارات رهبران جمهوری اسلامی این است که به هنر شعر اراسته ان چرا که این هنر عرشی است.

هنر نمایی پنج شاعر در بخش نخست شعر خوانی

 پس از پایان برنامه سخنرانی نوبت به شاعران رسید .در این بخش پنج شاعراز  ایران ،افغانستان، پاکستان ،تاجیکستان و افغانستان به خوانش اشعار خود پرداختند

دکتر سید علی موسوی گرمارودی نخستین شاعر این بخش دو قطعه شعر بلند به نام" حماسه درخت" و" دوشنبه پایتخت گل "رابرای میهمانان خواند.

 حماسه رود را درودی نباید گفت که از خروش ناگزیر است و...

سلام بر درخت که غرور تملک ندارد .....

ودر ستایش  شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان :ای دوشنبه چه گویمت چونی –هرچه گویمت افزونی

محمد افسر رهبین متولد بگرام افغانستان که تاکنون 12 مجموعه شعر منتشر کرده و7 مجموعه دیگر در حال چاپ دارد شاعر بعدی بود که با استقبال وتشویق حضار  اشعارش را خواند .

شعر" لحظه "را قاسم رضا پیرزاده به زبان اردو برای حضار خواند که همزمان به انگلیسی ترجمه وپس ان به فارسی هم ترجمه  شد.

لحظه ام! اما قرن می سازم و...وغزل  دیگرش را  با مطلع:

 این دشت شوق چه ارامش بخش است -افسوس که امکان حضور یار در ان نیست

به میهمانان ارائه کرد

سراینده  سرود ملی تاجیکستان شاعر بعدی این مراسم بود که گفت :

برخوان اذان روشنایی

–این خاک زادگاه صبح است

– در سینه ،شام پر وریدن از برای چیست ؟

"گل نظر کالدی اف "شعر دیگری هم با عنوان "حق فریاد " را برای حاضران قرائت کرد. استاد سید عبدالله حسینی ،روحانی ومدیر مرکز اسلامی آفریقای جنوبی هم یکی دیگر از شاعرانی بود که با اقبال وتشویق حضار روبرو شد. اوبه بیش از 80 کشور سفر کرده وصاحب تجربیات خوبی در عرصه های مختلف بویژه ادبیات کشورها ست.

"سفر قندهار "شعر سپید بلندی بود متعلق به  20 سال پیش که او ان را  به تازگی تکمیل کرد ه است :

می ایم ابوار فرود

با شکوه از فراز فیروزکوه

من از خاندان خراسانی هستم که دران خورشید را غروبی نبود و..

.پس از اجرای گروه سنتی موسیقی از افغانستان در بخش دوم شعرخوانی محمد حسین فیاض عضو انجمن شاعران انقلاب اسلامی افغانستان شعر "شهر انار"رادر باره غزنی قرائت کرد..

مادر همیشه گفت در شهر افتاب

شاعر !زبان زخم دل مردم است

علیرضا قزوه رئیس کانون ادبی حوزه هنری وصاحب 40 مجموعه شعر ،نقد ،سفرنامه وتحققیق ادبی هم  نو سروده ای را قرائت کرد.

حالا دیگر شعر خوانی گروه اول به پایان رسیده ونوبت به اجرای یک گروه موسیقی از افغانستان رسیده است .اجرای این  گروه که به اتمام می رسد از دکتر غلامعلی حداد عادل برای سخنرانی دعوت می شود . رئیس فرهنگستان زبان وادب فارسی که مدتی است در سالن در جمع شاعران وادیبان حضور یافته است پشت میکروفون  قرار می گیرد ..حداد عادل در ابتدا ا باقرائت  بیت شعری سخنانش را اغاز کرد :

:ای وقت تو خوش که کردی وقت مارا خوش

سپس به موضوع زیبایی در زبان وکلام پرداخت وگفت :هر چیزی که ما در این دنیا با ان سروکار داریم می تواند بستر  زیبایی  شود  ومیان گیاه ،جمادو حیوان و انسان تفاوتی  نیست، لذا هر چیزی که مادر این جهان می بینیم می تواند به دست یک انسان هنرمند زیبا شود. وی سفالینه های هنری،تندیس های سنگی ،گچ بری ها ومنبت کاری ها را ازجمله این اثار دانست که ثمره خلاقیت هنرمندان است .رئیس بنیاد سعدی با اشاره اینکه شعر شکل هنری اندیشه های انسانی است تصریح کرد:شعر اعما ل هنری در بستر اندیشه است واندیشه به عالم دیگری تعلق دارد و واسطه ما  واندیشه زبان وکلام است .لذا ما با زیبایی بخشیدن به کلام به اندیشه زیبایی می بخشیم واین چنین است که شعر پدید می اید. حدادعادل با اشاره به اینکه  هنر زبان بین المللی است واحتیاج به ترجمه ندارد افزود:اما شعر به ترجمه نیاز دارد در عین اینکه ترجمه پذیر نیست چراکه  زیبایی شعر ارتباط تنگاتنگی با با وازه ها وساخت وصرف ونحو هر زبان دارد وانچه که در ترجمه گم می شود بخشی از زیبایی شعر است برای همین شعر بلند مرتبه گانی مثل حافظ ترجمه ناپذیر است .رئیس فرهنگستان زبان فارسی ادامه داد : مترجم حافظ به زبان فرانسه می گفت :50 در صد زیبایی شعر در ترجمه از بین می رود اما همان 50 درصد هم غنیمت است .خوانش غزل"گل  افتاب گردان "پایان بخش برنامه سخنرانی این استاد فلسفه بود :

من گل افتاب گردانم

 از رخت روی بر نگردانم

غیر سیمای آسمانی تو

قبله دیگری نمی دانم

دست بر اسمان، پای بر خاک ،پای کوبان وسرافشانم

گر نبینم تورا نمی رویم

وشعر دیگر دکتر حداد عادل درباره زبان فارسی بود:

ای در دریای دری ،ای تو میراث نیاکان

ای زبان مادری

در تو پیدا فر ما، ایین ما

جاودان زی ای زبان دانش و فرزانگی !

در بخش دوم شعر خوانی نیز علی رضا قزوه ،فاطمه راکعی ،محمد حسین فیاض از افغانستان ومحمد سرور رجایی شاعر مهاجر افغانی اشعار خودر ا ارائه کردند که با استقبال وتشویق حضار روبرو شد. پایان بخش این مراسم هم اهدای لوح یادمان این محفل ادبی به برگزیدگان وشاعران منتخب بود.