انزوای کتاب در دوران استیلای فضای مجازی!

روزگاری کتاب وکتابت وکتابداری وکتابخانه سازی  یکی از مدارهای توسعه علم ودانش وفضیلتی بی مثال وبرخورداری از کتابخانه ای پر بار نشانه فرهیختگی ودانشمندی واعتلا بود والبته هنوز هم هست فکر نکنید می خواهم بگویم نیست نه! چراکه هنوز هم کسب سواد ودانش افزایی وطلب فضیلت وفرهیختگی از مدارکتاب ومسیر مطالعه ودرک معرفت وکسب علم  می گذرد. 

 اما آنچه که امروز ریل این مسیر کم فروغ  را تغییرداده  وتهدید به شمار می رود وموجبات نگرانی دلسوزان وصاحب نظران را هم فراهم ساخته ، سطحی نگری  نسل نو ودانش آموخته درسایه سیطره اطلاع یابی از فضای مجازی وحاکمیت مطلق وعنان گسیخته مطالعات مجازی ودوری گزینی از منابع و مصادرعلم ودانش وبسترهای دگرگون ساز یعنی  کتاب وکتابخانه هاست. 

 

کتاب فی نفسه بستر عمیق اندیشه ورزی، دانش پروری ومحل تبادل دانش های نویافته وتعامل اند یشه ها و تفکرات ژرف وتجدد خواه بر پایه سالها کاووش وکوشش دانشمندان وپژوهشگران در منابع بی شمار وعرضه این نویافته ها به اهل دانش وبینش و پژوهش  ومعرفت است.

کتاب وبستر نوشتن وتحقیق علمی وپژوهش های حرفه ای ونظامند است که تحولات وتغییرات علمی واجتماعی را رقم می زند.چنانکه در تمام دنیا نیز آخرین یافته های علمی وتحقیقی ونگرش های نوین وتحولات اجتماعی وفلسفی بر بستر تبادل اندیشه ها در کتابها ومنابع علمی ویافته نوین تحقیقی رقم می خورد وبوده اند آثاری که درقالب کتاب دنیارامتحول ساخته اند وقدرت تغییر وتحول وتاثیرات فکری ومعنوی کتاب بارها آزموده شده است.

البته نمی توان در این  تحولات، منکر تاثیرگذاری سایر عرصه های هنری وفرهنگی شد، اما نقش کلیدی را همچنان کتاب برعهده دارد وخواهد داشت ولزوما مبداومنبع ومنشاء تحولات فکری بشراست.

اما در این سالها درکشورمان با گسترش فضای مجازی وشبکه های اجتماعی وپیام رسانها و تغییربستر مطالعه از فضای فیزیکی به فضای مجازی بخش اعظمی از زمان ووقت  مطالعه گران و کتاب خوانان در فضای مجازی سپری می شود ، ضمن آنکه نسخه های الکترونیکی و پی دی اف کتاب هاو جزوات وتحقیقات علمی وفرهنگی  نیز در این فضا قانونی یا غیر قانونی منتشر ودردسترس قرار گرفته وبعضا نسخه های فیزیکی ومکتوب در محاق فراموشی وکم توجهی قرار گرفته است ونتیجتامخاطبان کتابخانه ها هم کاهش یافته اند.

اما خطرات مطالعات بربستر مجازی غالبا شامل : کم اعتباری ؛ بی اعتباری وبی اعتمادی ،سهل اندیشی ،سطحی نگری وکم عمق بودن وگذرا بودن مطالب ومحدودیت در بسط مطلب و... است که اجتناب ناپذیر است.

تاثیر ات فضای مجازی بر نگرش مخاطبان پربسامد ،اما کوتاه وسطحی وروبنایی اما تاثیر گذاری کتاب بر نگرش وبینش مخاطبان و کتابخوانان کم شمار، ولی عمیق و وثیق وحایز اهمیت است.نکته حایز اهمیت در این عرصه لزوم توجه وسرمایه گذاری برای آشنایی وانس والفت نسل جوان از دوران کودکی ونوجوانی با کتاب و دمخور شدن این نسل با کتاب ومکتوبات است تا جذابیت های سایر زمینه ها نتواند آنها را مسحور ومجذوب خود کند.

بررسی ها نشان می دهد مبدا رشد وتعمیق فرهنگ کتابخوانی دربستر خانواده ها صورت می گیرد واگر خانواده ها خود با کتاب مانوس ومالوف باشند، فرزندان نیز طبیعتا دراین مسیر قرار خواهند گرفت.اما وقتی خود والدین بیشترین  ساعات طولانی دورهمی خانوادگی  را به سرکشی وسرگردانی  در کانالها وگروهها وپیج ها می گذرانند فرزندان نیز اوقات خالی وخلاء های  خود را با فضای مجازی ودوستی هادر شبکه های اجتماعی پر می کنند وآن وقت نباید انتظار داشت کتابخانه ها پر وکتاب ها شمارگانی بیشتر از 100 نسخه داشته باشند.البته روز آمد سازی کتابخانه ها، تاثیرات رسانه ها ،مراکز آموزشی وتربیتی، وضعیت اقتصادی واجتماعی وگرانی کتاب نیز همه کم وبیش در کم رونقی فضای مطالعه وکم توجهی به فرهنگ کتابخوانی تاثیر گذار بوده است.حال دراین وضعیت برگزاری نمایشگاه  بین المللی کتاب جرقه ای است در این تاریکی تا شاید توجهات مغفول را به کتاب جلب کند.